Het manuscript Zürich, Zentralbibliothek, Ms. Rh. hist. 27 zou je kunnen karakteriseren als een vroegmiddeleeuws vriendenboekje. Het boek werd samengesteld in het klooster van Reichenau, voornamelijk van de vroege 9e en tot de 10e eeuw.
Het zogenaamde Verbroederingsboek van Reichenau documenteert de namen van meer dan 38.000 monniken uit verschillende kloosters. Iedere pagina is gewijd aan de bewoners van een ander klooster. De namenlijsten werden continu aangevuld door verschillende handen. Van de leden van het broederschap van kloosters werd verwacht dat zij gebeden aan de levende en overleden broeders wijdden. Soms worden de functies van de monniken genoemd achter de naam (bijvoorbeeld: abt, priester).
De invloedssfeer van het klooster van Reichenau enorm. De kloosters van het broederschap lagen in een enorm gebied, van Sint-Truiden in het noorden tot Conques in het Zuiden en van Jumièges in westen tot Fulda in het oosten. Het Verbroederingsboek geeft een indruk van de contacten die kloosters tijdens de Vroege Middeleeuwen met elkaar onderhielden.
Vaak kennen we alleen de namen van belangrijke vroegmiddeleeuwse mensen, zoals koningen, bisschoppen en abten. Het Verbroederingsboek is dan ook een bijzonder bron, omdat er zoveel namen van gewone mensen in zijn gedocumenteerd. Ook blijkt uit het boek hoeveel monniken op verschillende momenten in de kloosters van het broederschap woonden.
Kijkvragen en opdrachten:
- Op wat voor materiaal is dit boek geschreven? Antwoord: perkament.
- In welke taal is het boek geschreven? Antwoord: Latijn.
- Bij welk klooster hoort een namenlijst? Probeer de rode titel te lezen en vertalen.
- Welke vroegmiddeleeuwse namen kun je lezen? Herken je namen die we tegenwoordig nog gebruiken, maar net iets anders schrijven?
- Hoeveel verschillende personen of handen schreven mee aan de lijst van een klooster?
- Welke rollen hadden de broeders van een klooster? Bijvoorbeeld: abt, priester of bisschop.
- Zoek via Google Maps uit hoe groot de invloedssfeer van Reichenau was. Hoeveel kilometer liggen de volgende kloosters van de Abdij van Reichenau?
- Abdij van Sint-Truiden (noorden).
- Abdij van Sainte-Foy in Conques (zuiden).
- Abdij van Jumièges (westen).
- Abdij van Fulda (oosten).
Bekijk het hele manuscript:
Zürich, Zentralbibliothek, Ms. Rh. hist. 27 (Reichenau, 9e eeuw)
Bekijk de namenlijst van de Broeders van het klooster van de Heilige Nazarius in Lorsch (rode titel, folio 40v):
thomsnijders.nl 